Etyczna komunikacja produktu kosmetycznego
Deklaracje marketingowe (lub inaczej komunikacja produktu kosmetycznego lub oświadczenia o produktach kosmetycznych) to niezbędne narzędzia rozróżniania produktów, stymulowania innowacji i wspierania konkurencji. Aby spełnić swoją rolę, powinny ewoluować wraz ze zmieniającymi się potrzebami rynków krajowych, postępem naukowym i różnorodnością konsumentów, a także wraz ze zmianami w wymaganiach społecznych oraz trendach. Jednocześnie, deklaracje powinny być zgodne z obowiązującymi wymaganiami.
Komunikacja produktu kosmetycznego podlega pod tzw. system współregulacji, na który składają się przepisy prawa, samoregulacje i szereg dobrych praktyk. Wszystkie elementy otoczenia prawnego, są równie ważne i razem tworzą system, który zapewnia wysoki poziom ochrony konsumenta przed wprowadzającymi w błąd oświadczeniami oraz chroni przedsiębiorców przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi i nieuczciwą konkurencją.
Przepisy prawa i samoregulacje to wymagania horyzontalne - odnoszące się do wszystkich praktyk reklamowych i handlowych oraz wymagania sektorowe - dotyczące produktów kosmetycznych.
Ważnym elementem regulacji deklaracja marketingowych są samoregulacje i dokumenty techniczne Dzięki nim branża ma duży wpływ na kształtowanie własnego otoczenia prawnego.
Każda firma członkowska Związku przystępując do organizacji zapoznaje się i świadomie podpisuje Kodeks Etyki. Ważnym elementem Kodeksu Etyki Związku są rekomendacje dotyczące etycznej reklamy. Kodeks Etyki zobowiązuje firmy członkowskie do respektowania i przestrzegania dobrych praktyk reklamy kosmetyków.
Całokształt regulacji odnoszących się do reklamy produktów kosmetycznych:
Strategia Komisji Europejskiej w zakresie oświadczeń stosowanych dla produktów kosmetycznych, czyli deklaracji marketingowych to jeden z kluczowych elementów Rozporządzenia kosmetycznego 1223/2009/WE. Komisja w rozporządzeniu 655/2013 wskazała 6 kryteriów, z którymi muszą być zgodne wszystkie deklaracje marketingowe stosowane dla produktów kosmetycznych wprowadzanych do obrotu w UE:
- Zgodność z przepisami
- Prawdziwość udzielanych informacji
- Dowody
- Zgodność ze stanem faktycznym (honesty/rzetelność)
- Uczciwość (fairness)
- Świadome podejmowanie decyzji
Komisja opracowała również dokument techniczny do rozporządzenia 655/2013/WE, który ułatwia stosowanie w praktyce przepisów tego rozporządzenia.
Dokument techniczny Komisji do rozporządzenia 655/2013 (wersja ENG) .png)
Związek przygotował polską wersję dokumentu technicznego dotyczącego oświadczeń o produktach kosmetycznych. Wersja polska została zweryfikowana przez grupą roboczą Claims. Działanie to ma na celu ułatwienie korzystania z dokumentu zarówno przedsiębiorcom, jak też nadzorowi oraz jego rozpowszechnienie i zwiększenie dotarcia, do małych i średnich przedsiębiorstw.
Dokument techniczny Komisji do rozporządzenia 655/2013 (wersja PL)
Dokument techniczny Komisji do rozporządzenia 655/2013 zawiera wskazówki, jak należy stosować przepisy rozporządzenia, czyli jak należy rozumieć kryteria dla oświadczeń, które zostały sprecyzowane w rozporządzeniu 655/2013. Dokument zawiera szereg przykładów, które ilustrują, jakie deklaracje należy uznać za niezgodne z 6-cioma kryteriami, które Komisja określiła w rozporządzeniu 655/2013 (Załącznik I, 2013). Szczegółowo Komisja odnosi się do stosowania kryteriów rozporządzenia 655/2013 w odniesieniu do deklaracji typu „nie zawiera” (Załącznik III, 2017). Dokument techniczny wskazuje również zasady stosowania deklaracji „hipoalergiczny” (Załącznik IV, 2017) i opisuje najlepsze praktyki przygotowywania dowodów na poparcie deklarowanych właściwości produktu (Załącznik II, 2013), w tym podaje deklaracji „testowane dermatologicznie”, testowane klinicznie” itd.
Dokument techniczny ma być narzędziem, zbiorem najlepszych praktyk, którym posługujemy się w codziennej pracy nad komunikacją produktu, dostarcza przykłady i uzasadnia, dlaczego dane oświadczenie jest lub nie jest zgodne z kryteriami. Rozporządzenie 655/2013 pozostawia dużą swobodę interpretacyjną kryteriów, natomiast krajom członkowskim, jak też przedsiębiorcom zależało na ich jednakowym rozumieniu i ujednoliceniu zasad na rynkach UE. Dzięki narzędziu jakim jest dokument techniczny, to jednakowe postrzeganie jest możliwe.
Załączniki III i IV dotyczące deklaracji „hipoalergiczność” oraz „nie zawiera” powstały w wyniku oceny zgodności rynku z kryteriami rozporządzenia 655/2013, którą Komisja i organy nadzoru wszystkich krajów członkowskich UE przeprowadziły w 2015 roku. W sprawozdaniu, opublikowanym w 2016, wskazano, że oświadczenia typu „nie zawiera” oraz „hipoalergiczny” wymagają wyjaśnienia. Oświadczenie „hipoalergiczny” nadzór uznał za niejasne, natomiast „nie zawiera” uznano za oczerniające w oczach konsumenta dozwolone składniki, których bezpieczeństwo zostało potwierdzone naukowo.
W dokumencie technicznym szczegółowo opisano, jak należy rozumieć deklaracje typu „nie zawiera” i jak należy stosować 6 kryteriów określonych w rozporządzeniu 655/2013 (załącznik III, 2017) w odniesieniu do takich deklaracji. Wyjaśniono, co należy rozumieć przez tą deklarację i opisano warunki dla produktu, które powinny być zachowane, aby to oświadczenie mogło być użyte (załącznik IV, 2017).
Dokument techniczny do rozporządzenia 655/2013 nie określa dodatkowych wspólnych kryteriów ani nie definiuje i nie określa brzmienia oświadczeń dotyczących produktów kosmetycznych. Jest wykładnią istniejącego prawa zarówno dla branży, jak i dla nadzoru.
Status dokumentu technicznego
Dokument techniczny przedstawia wspólne stanowisko właściwych organów wszystkich krajów UE nt. stosowania rozporządzenia 655/2013. Zalecenia dotyczące kryteriów dla deklaracji „nie zawiera” oraz „hipoalergiczny” będą miały zastosowanie od dnia 1 lipca 2019.
Dokument techniczny zawiera bardzo szczegółowe informacje, które mają pomóc w rozumieniu kryteriów dla oświadczeń o produkcie kosmetycznym zawartych w rozporządzeniu 655/2013, dlatego też nie może być aktem prawnie wiążący, a stanowi jego wykładnię.
Interpretacja terminu stosowania dokumentu technicznego 1 lipca 2019
Dokument techniczny stanowi wykładnię przepisów rozporządzenia 655/2013. Takie stanowisko prezentują zarówno przedstawiciele sektora kosmetycznego jak i nadzoru. Jednakże, różni uczestnicy rynku w różny sposób interpretują datę, która została ujęta w dokumencie technicznym jako czas obowiązywania wytycznych dotyczących deklaracji typu „nie zawiera” i „hipoalergiczny”.
Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego poprosił Główny Inspektorat Sanitarny o przedstawienie interpretacji terminu 1 lipca 2019. Główny Inspektorat Sanitarny stoi na stanowisku, że wszystkie oferowane konsumentom produkty kosmetyczne powinny być po 1 lipca 2019 roku zgodne z załącznikiem III i IV dokumentu technicznego, czyli z wytycznymi dotyczącymi deklaracji „nie zawiera” oraz „hipoalergiczny”. Inspektorat podkreśla, że dokument techniczny jest efektem współpracy nadzoru i przedsiębiorców, którzy wspólnie nad nim pracowali w ramach Grupy Roboczej Komisji Europejskiej. Sektor kosmetyczny zgodził się na zawarte w dokumencie kryteria dla deklaracji oraz termin stosowania. Dokument techniczny opublikowano 3 lipca 2017, a zatem branża miała 2 lata na dostosowanie się do jego zapisów.
Podsumowując zgodnie z interpretacją Głównego Inspektoratu Sanitarnego po 1 lipca 2019 roku nie udostępnia się i nie wprowadza się do obrotu produktów niezgodnych z zaleceniami dotyczącymi deklaracji typu „nie zawiera” oraz „hipoalergiczny”.
Stanowisko Cosmetics Europe dotyczące statusu i terminu stosowania dokumentu technicznego
Cosmetics Europe, europejska organizacja reprezentująca sektor kosmetyczny, również przedstawiła stanowisko w sprawie stosowania terminu 1 lipca 2019.
Cosmetics Europe podkreśla, że wskazówki dotyczące deklaracji „nie zawiera” i „hipoalergiczny” powinny obowiązywać tylko do produktów wprowadzanych do obrotu po 1 lipca 2019 roku. W ocenie Cosmetics Europe niezgodność produktów nie wpływa negatywnie na bezpieczeństwo konsumentów. Cosmetics Europe podkreśla, że produkty wprowadzone do obrotu przed 1 lipca 2019 roku powinny zostać wyprzedane.
Związek zwraca uwagę przedsiębiorców, że egzekwowanie przepisów rozporządzenia 655/2013 na rynku poszczególnych krajów UE należy do odpowiednich organów w tych krajach. Dlatego stanowisko Głównego Inspektoratu Sanitarnego co do stosowania terminu 1 lipca 2019 będzie miała dla przypadku przedsiębiorców na polskim rynku nadrzędne znaczenie.
Podejście nadzoru w poszczególnych krajach członkowskich, co do stosowania dokumentu technicznego może być odmienne.
Dokument techniczny odnosi się do produktów, które objęte są definicją produktu kosmetycznego w rozumieniu art. 2 rozporządzenia 1223/2009 oraz do oświadczeń dotyczących produktów kosmetycznych w rozumieniu artykułu 20. Za klasyfikację produktu odpowiada osoba odpowiedzialna, dopiero kiedy sklasyfikuje produkt jako produkt kosmetyczny zastosowanie będą miały wytyczne zawarte w dokumencie technicznym. Jest to niezwykle istotne zwłaszcza z punktu widzenia produktów z pogranicza. Raz jeszcze podkreśla to fakt, że każdy produkt musi mieć określony status przed wprowadzeniem do obrotu. Jeśli osoba odpowiedzialna dokona niewłaściwej klasyfikacji produktu, to wytyczne te nie będą miały zastosowania.
Odpowiedzialna branża
Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego od 9 lat aktywnie i konsekwentnie prowadzi działania podnoszące świadomość wymagań w zakresie deklaracji marketingowych na polskim rynku. Stworzyliśmy przewodniki, organizujemy warsztaty dla członków i przedstawicieli nadzoru, promujemy wiedzę i dobre praktyki rynkowe. Związek powołał w ramach swoich struktur Grupę Roboczą Claims, w skład której wchodzą reprezentanci firm członkowskich, łącząc swoje siły w wypracowywaniu standardów i dobrych praktyk deklaracji marketingowych. Związek aktywnie współpracuje z Głównym Inspektoratem Sanitarnym, aby podejście do oświadczeń ze strony nadzoru i przedsiębiorców było spójne. Prowadzimy bezpośrednie doradztwo dla firm członkowskich.
Jednakże, ostateczna decyzja i sposób budowania deklaracji marketingowych zależy od indywidualnie podejmowanych decyzji każdego z przedsiębiorców wprowadzających produkty kosmetyczne do obrotu. Każdy przedsiębiorca poniesie też konsekwencje podejmowanych decyzji, które mogą pójść dwutorowo. Mogą przekuć się w zaufanie do marki, lub wręcz przeciwnie, mogą skutkować karami za nieprzestrzeganie wytycznych Komisji. Jednakże, nie to jest najgorszą konsekwencją, zdecydowanie najbardziej dotkliwe może być utrata wiarygodności w oczach konsumenta.
To od całej branży i każdego przedsiębiorcy zależy swobodna przyszłość tworzenia komunikacji marketingowej produktów kosmetycznych na rynku UE. Zapewnienie jej w przyszłości, już teraz wymaga od wszystkich przedsiębiorców działających na unijnym rynku stosowania Zasad Odpowiedzialnej Reklamy.
POLSKI ZWIĄZEK PRZEMYSŁU KOSMETYCZNEGO AKTYWNIE PROMUJE DOBRE PRAKTYKI REKLAMY KOSMETYKÓW
